Gà thả vườn hay gà thả rông là những con gà được nuôi theo phương pháp chăn nuôi thả vườn, ngày nay, đây là phương pháp nuôi gà Việt Nam công nghiệp. Lần đầu tiên được đề ra ở Pháp vào năm 1960. Những con gà đã được phát triển để đáp ứng các tiêu chuẩn của chương trình Pháp của dòng Label Rouge. Nhiều nhà hàng ở Pháp sử dụng chúng phương pháp này hiện nay đã được phổ biến.
Tại Việt Nam, tính đến năm 2014, quốc gia này có gần 328 triệu con gà, nhưng gà lông trắng (gà công nghiệp) chỉ chiếm khoảng 52 triệu con, còn lại là gà lông màu thả vườn và gà lông màu nuôi tập trung, hiện nay gà thả vườn vẫn chiếm phần lớn trong tiêu dùng ở Việt Nam. Đây chính là ưu thế cạnh tranh quan trọng trong sản phẩm thịt gia cầm hiện nay, đồng thời loại gà này không phải là mặt hàng cạnh tranh trực tiếp với gà Mỹ nhập khẩu
Gà thả vườn và các loại gà tốt nhất Việt Nam
Mục lục
Gà thả vườn nội địa Việt Nam
Gà Nòi (còn gọi là gà Chọi)
Gà Nòi Chợ Lách (Gà Việt Nam)
Gà nòi hay còn gọi là gà chọi, gà đá là một giống gà chọi nội địa của Việt Nam được nuôi phục vụ cho những trận chọi gà. Gà nòi là giống gà thuộc nhóm gà trọc đầu.
Vùng Hóc Môn và các tỉnh miền Đông thường cho lai với gà ta để nuôi lây thịt. Đặc điểm: màu lông đen xám, pha lẫn màu vàng tươi, lông đuôi đen, đầu to, mỏ màu đen, mào hạt đậu, tích và dái tai màu đỏ, mắt đen có vòng đỏ, cổ dài và to. Thân dài rộng, lưng ngang phẳng, chân cao có vảy đen xám, cựa sắc và dài. Một năm tuổi con trống nặng khoảng 2,5-3 kg, con mái nặng từ 1,8 đến 1,9 kg. Sản lượng trứng 50-60 quả, vỏ trứng màu hồng.
Giống gà này đã được xuất khẩu ra thế giới từ trước thập niên 1990, nhưng chưa được Hoa Kỳ công nhận là một giống gà tiêu chuẩn. Gà nòi là một trong ba giống gà có khả năng chiến đấu của Việt Nam gồm gà nòi, gà tre và gà rừng, trong đó gà nòi và gà tre là giống gà nhà, trong khi gà rừng thuộc loài hoang dã và chỉ chiến đấu trong tự nhiên. Gà nòi có khí chất cương mãnh, dáng vẻ hùng dũng, oai vệ, tính chiến đấu cao và những miếng đánh hiểm hóc, đẹp mắt và là một trong những giống gà tiêu biểu của Việt Nam.
Gà Tre
Gà tre gà thả vườn đẹp nhất Việt Nam
Vóc dáng nhỏ, thịt thơm ngon. Sáu tháng tuổi trống nặng 800-850g, mái nặng 600-620 g. Đầu nhỏ, mào hạt đậu. Con trống thường có màu vàng ở cổ và đuôi, phần còn lại màu đen, lông dài. Lông con mái thường màu xám xen lẫn màu trắng. Sản lượng trứng 50-60 quả, nặng 21-22 g. Có nơi đùng’gà Tre để làm cảnh và thi chọi.
Ga ta lai gà Miên
Gà lai ga Miên
Trước tiên hãy tìm hiểu Gà ta lai là gì?
Gà ta lai (hay còn gọi bằng ký hiệu là Gà JA hay gà J) là giống gà công nghiệp lông màu lai có nguồn gốc từ Việt Nam. Chúng là tổ hợp gà lai trên cơ sở lai tạo các giống gà ngoại nhập (như gà ISA, gà Hubbard, gà tam hoàng) với một số giống gà ta (như gà ri, gà mía gà nòi). Các dòng của chúng là gà lai ri (JA) và gà lai chọi J (gà nòi chân vàng, gà nòi ô tía và gà nòi sọc đen) tất cả đều được nhân giống bằng hình thức thụ tinh nhân tạo, ngoài ra còn có gà lai mía. Trong số đó các dòng JA 57, JA55, JA90 đã được Nhà nước Việt Nam công nhận là một giống vật nuôi được sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam.
Thường gặp ở vùng Tây Ninh, vùng giáp Miên. Đấu to vừa phải, mỏ màu vàng nhạt hoặc đen, mào hoa dâu, mắt màu nâu đen. Thân mình nhỏ, 12 tháng tuổi trống nặng 2-2,1 kg, mái nặng 1,6-1,65 kg. Khả năng chống bệnh tốt. Năng suất tương tự gà Ta vàng.
Gà ta lai gà rừng
Giống gà thả vườn, gà rừng (Gà Việt Nam)
Thường gặp ở huyện Bình Long tỉnh Bình Phước. Đầu con trống khá to, cổ dài 12-15 cm, mống mắt mậu đỏ, mỏ màu trắng ngà, gốc sống mỏ có pha màu đen. Trống có mào đơn, mào mái hình hạt đậu, tích đỏ, dái tai trắng, chân màu chì. Sản lượng trứng 50 – 70 quả. Khối lượng trứng bé 28 – 29g. Khả năng chịu đựng rất cao.
Gà Ri
Giống gà thả vườn gà ri ,gà Việt Nam nội địa (Nguồn hình: ydvn.net)
Phân bố rộng toàn miền đất nước nhưng đã bị pha tạp nhiều, sắc lông không đồng nhất. Gà mái có màu vàng, nâu, nâu nhạt, đen hoặc lốm đốm hoa mơ.
Gà trống màu tía hoặc vàng, cố nơi pha lông đen như ỗr vùng Sơn Tây, Ninh Bình. Đầu thanh, đa số mào đơn. Da chân vàng, chân có 2 hàng vẩy, thịt vàng. Khối lượng 1 năm tuổi con trống nặng 1,8-2,5 kg, mái nặng 1,3-1,8 kg. Gà Ri phát dục sớm: 4-4,5 tháng đã bắt đầu đẻ. Sản lượng trứng năm 90-110 trứng. Nếu nuôi tốt, thực hiện chế độ cai ấp có con cho sản lượng trứng 164- 182 quả (kết quả nghiện cứu của Viện Chăn nuôi, 1970). Khối lượng trứng 42-43 g. Thịt và trứng thơm ngon, tỷ lệ lòng đỏ cao (33,8%), nuôi con khéo, chịu đựng tốt, nhưng tầm vóc bé, trứng bé, sản lượng trứng thấp và tính đòi ấp cao.
Gà Ác (Trà Vinh, Long An, Tiền Giang)
Giống gà Ác gà Việt Nam (Nguồn hình: nongnghiep.farmvina.com)
Gà ác hay còn gọi là ô cốt kê, ô kê hay còn có tên khác là gà đen, gà chân chì, lông trắng xù như bông. Da, thịt, xương, mỏ, chân đều màu đen. Mào cờ đỏ bầm. Chân có hoặc không có lông và 5 ngón nên còn gọi là gà “ngũ trảo”. Gà ngũ trảo là một giống gà quý thuộc họ trĩ với những đặc điểm cơ bản đặc trưng như toàn thân và chân đều màu đen và có thịt bổ dưỡng, gà thường được chế biến thành món ăn gà ác tần bổ dưỡng. Sức sống cao, tỷ lệ sống từ mới nở đến 8 tuần tuổi đạt 98%. Phát dục sớm 110-120 ngày có thể đẻ. Sản lượng trứng năm 70-80 quả, nặng 30-32 g.
Đây là một giống gà quý với các đặc điểm đặc trưng như da, thịt, xương, nội tạng đều có màu đen và đặc biệt là lông gà có màu trắng, chân có 5 ngón. Là loại gà thuốc, bồi dưỡng sức khoẻ cho nam phụ lão ấu. Tỷ lệ sắt (Fe) trong thịt cao hơn gà thả vườn thường là 45%, tỷ lệ axit amỉh cao hơn 25%. Giống gà này dễ bị nhầm lẫn giữa gà ác với giống gà đen (da, thịt đều màu đen) hoặc nhầm với gà ri, gà tre… chúng là giống gà của Việt Nam.
Gà Ta vàng Cát Sơn
Gà ta vàng Cát Sơn (Gà Việt Nam)
Ở miền Nam, phân bô’ rộng như gà Ri miền Bắc (Đông Nam bộ – Đồng Nai, Sông Bé, Tây Ninh). Lông màu vàng có con pha lẫn màu đen, Con mái đầu thanh, mỏ vàng, mào đơn đỏ, tích và dái tai màu đỏ, cổ ngắn vừa phải, chân thấp có 2 hoặc 2,5 hàng vảy. Năng suất giống gà Ri.
Gà Đông Tảo
Gà Đông Tảo
Đây là loài gà nuôi cổ truyền của xã Đông Tảo thuộc huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên. Sắc lông gà mái màu nâu bạc. Gà trống lông tía.
Đặc điểm: Gà thuộc giống gà to con, dáng hình bệ vệ, với thân hình to, da đỏ, đầu oai vệ, cặp chân vững chãi đầu to, mào nụ, mắt sâu, chân to xù xì có nhiều hàng vảy, xương to, nhiều thịt nhưng thịt không mịn, da đỏ. Gà cũng có cặp chân sù sì, cặp chân gà trống to và bao quanh chân ở phía trước là một lớp vảy da sắp xếp không theo hàng, phần còn lại (3/4 diện tích) da sùi giống bề mặt trái dâu tằm ăn, bốn ngón chân xòe ra, chia ngón rõ nét, bàn chân dày, cân đối nên gà bước đi vững chắc.
Tiếng gáy đục và ngắn. Lúc trưởng thành con trống nặng 5,5 – 6 kg, con mái nặng 4 kg/con. Sản lượng trúng năm 55-60 quả. Khối lượng trứng 55-57 g. Ưu: tầm vóc lốn, khối lượng trứng to. Nhược: xương to, đẻ ít, mọc lông muộn. Chi phí nuôi gà thả vườn này cũng rất đắt vì chúng tiêu thụ thức ăn rất nhiều.
Gà Hồ
Gà Hồ
Nguồn gốc làng Hồ, Bắc Ninh, sắc lông gà mái màu trắng sữa, màu vỏ nhãn hay màu đất thó. Gà trống màu tía, đầu cổ to, da đỏ. Chân hai hàng vảy, mào đơn. Mái trưửng thành nặng 2,5-3 kg, trống nặng 3,5-4 kg. Đây là một trong giống gà to nhất Việt Nam. Tuổi đẻ muộn 7,5-8 tháng. Sản lượng trứng năm 50-55 quả. Khối lượng trứng 55-58 g.
Gà Mía
Gà Mía lai (Nguồn hình: chephamsinhhoc.net)
Nguồn gốc của loại gà này ở huyện Tùng Thiện, xã Phùng Hưng, Hà Tây, bị pha tạp nhiều, sắc lông gà trống màu tía, gà mái màu nâu xám hoặc vàng. Đều to, mắt sâu, mào đơn, chân thô có 3 hàng vẩy, da bụng đỏ. Khối lượng gà mái trưởng thành 2,5 – 3 kg, trông 3,5 – 4 kg. Tuổi đẻ muộn 7-8 thống. Sản lượng trứng 55 – 50 quả, nặng 50 -55g.
Gà Phù Lưu Tế
 Gà Phù Lưu Tế (Phần đầu) |  Gà Phù Lưu Tế (Phần chân trước) |
 Gà Phù Lưu Tế (toàn thân) |  Gà Phù Lưu Tế (Phần mặt chân sau) |
Gà Phù Lưu Tế ở xã Phù Lưu Tế, huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây. Ngoại hình và năng suất giống gà Đông Tảo. Giống gà thả vườn này có nguồn gốc từ gà Đông Tảo. Gỡ khó, phát triển chăn nuôi tập trung, quy mô lớn. Giống gà này được FAO công nhận
Gà Văn Phú
Gà Văn Phú (Gà Việt Nam)
Đây là một giống gà quý được đưa vào diện bảo tồn về nguồn gen. Giống gà này được FAO công nhận.
Là giống gà được dùng trong chăn nuôi theo cả hai hướng khắc nhau. Hướng nuôi lấy thịt và hướng nuôi để lấy trứng.
Loại gà này được thuần dưỡng từ lâu ở xã Văn Phú, Xã Sài Ngã, huyện Câm Khê, tỉnh Phú Thọ. Lông đen, chân chì, xương nhỏ. Một năm tuổi trống nặng 3,2kg, mái nặng 2-2,3 kg. Sản lượng trứng khá, một năm đẻ 80-100 trứng, khối lượng trứng 45g.
Giống gà này phân bố hẹp, chủ yếu chỉ ở một vài địa phương trong tỉnh Phú Thọ. Loại gà thuần chủng này hiện nay rất hiếm và rất ít đến mức gần như tuyệt chủng.
Gà Ô
Giống gà thả vườn – Gà Ô
Nuôi nhiều ở vùng Hà Giang, Lao Cai. Mình dài, thon, đùi to, lông đen, chân chì, cổ khoẻ, đầu dài, mỏ quặp, mắt lồi. Đây là một giống gà dùng để nuôi chọi. Một năm tuổi trống nặng 3,2-3,5 kg, mái nặng 2,5-2,8 kg. Sản lượng trứng năm 60-70 quả, khối lượng trứng 58-59 g.
Gà Nam Bộ
Gà Nam Bộ – Gà thả vườn Việt Nam
Hưởng cho thịt và trứng. Màu lông vàng hoặc lốm đốm trắng. Chân có lông. Năng suất tương tự gà Văn Phú. Gà Nam Bộ có nguồn gốc là gà Cô – Khanh – Khin hay Lang San (Trung Quốc).
Gà Tàu vàng
Gà Tàu Vàng
Gà Tàu vàng hay gà Ta vàng là một giống gà bản địa của Việt Nam. Tên gọi Tàu chỉ ra nguồn gốc xa xưa từ Trung Quốc, được du nhập vào Việt Nam từ lâu. Phổ biến chủ yếu ở miền Nam, pha tạp nhiều. Mào đơn hoặc hạt đậu. Lông vàng. Chân có lông ở bàn, có khi ở cả ngón. Trưởng thành trông nặng 3kg, mái 2kg. Sản lượng trứng 70-90 quả, nặng 45-50g. Hiện chúng được nuôi dưỡng thuần hóa và lai tạo để sống chủ yếu ở phía Nam Việt Nam. Và hoàn toàn là một giống gà bản địa của Việt Nam. Chúng được nuôi phổ biến ở các tỉnh miền Nam và hiện nay, phát triển mạnh ở một số địa phương thuộc địa phận đồng bằng sông Cửu Long. Giống gà này được ưa chuộng vì chất lượng thịt cao, dễ nuôi.
Gà vườn nhập vào Việt Nam từ nước ngoài
Gà Kabir (Israel)
Gà Kabir – Giống gà của Israel
Nhập vào nước ta tháng 7/1999 và được người nuôi ưa chuông, sức sống tốt, phù hợp vói điểu kiện khí hậu Việt Nam.
Phát âm tiếng Việt như là gà Kabia là giống gà công nghiệp lấy thịt có nguồn gốc từ Israel được chăn nuôi theo hình thức gà thả vườn, gà Kabir đang được nhiều nước khắp châu Âu ưa chuộng do có được các đặc tính quý như lông màu nâu hoặc vàng, năng suất trứng thịt cao, thịt chắc thơm ngon. Gà có sức chịu đựng cao, dễ nuôi, đặc biệt trong khí hậu nóng, ẩm độ cao. Tại Việt Nam, gà Kabir với các dòng (K44, K400, K27, K2700) đã được Nhà nước Việt Nam công nhận là một giống vật nuôi được sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam.
Loại gà thả vườn này có màu lông nâu vàng hoặc đỏ vàng. Khối lượng cơ thể mái ở 20 tuần tuổi từ 2000-2100 g. Sản lượng trứng 70 tuần tuổi trên dưới 200 quả. Khối lượng trứng 57-58 g.
Gà Sasso
Gà Sasso
Gà Sasso (phát âm tiếng Việt như là: gà Sac-sô) còn gọi là gà Label Sasso là giống gà công nghiệp có xuất xứ từ Pháp. Có nhiều dòng nhưng nước ta mới nhập 2 dòng SA31 và SA51. Gà có màu lông nâu vàng hoặc nâu đỏ, màu đơn; chân, da, mỏ rất vàng. Gà có sức chịu đựng tốt với điều kiện nóng ẩm.
Dòng SA31 có sản lượng trứng 66 tuần tuổi là 187 quả, Khối lượng mái 20 tuần nặng 2010g. Dòng SA51 có sản lượng trứng 197 quả ở 66 tuần tuổi. Khối lượng mái 20 tuần trên dưói 1500g.
Nếu đem gà trống Sasso lai với mái Lương Phượng sẽ tạo ra một giống gà “siêu trọng”: con trống đạt 2,45 kg, mái 2,23 kg lúc chín tuần tuổi, số lượng trứng: 176 quả/mái/năm. Thức ăn tiêu tốn: gần 2,7 kg/kg tăng/trọng.
Giống gà Sasso lai và Lương Phượng thuần là những giống chất lượng cao, thịt thơm ngon; nhanh nhẹn, thích nghi với điều kiện chăn nuôi bán công nghiệp có thả vườn để tận dụng thức ăn thêm ngoài tự nhiên như: Rau, cỏ, mối, giun và sử dụng lương thực sẵn có. Gà vận động nhiều sẽ tăng cường sức đề kháng với các loại bệnh dịch, thịt rắn chắc, da vàng. Tỷ lệ nuôi sống đạt trên 95%.
Gà Tam Hoàng
Gà Tam Hoàng – Gà thả vườn Việt Nam
- Nhập vào nước ta từ Trung Quốc, Hồng Kông cố 3 dòng: 882, Jiangcun (Giang thôn), Lương Phượng.
- Dòng 882 màu lông vàng hoặc lốm đốm đen, đa số có cườm cổ. Ở 11 tuần tuổi trống nặng 1400-1450 g, mái nặng 1200g. Sản lượng trứng năm 155 quả, tiêu tốn thức ăn/10 trứng 3,200 kg.
- Dòng Giang thôn (Jiangcun) lông màu vàng tuyền, 11 tuần tuổi trống nặng 1300g, mái nặng trên dưới lkg. Sản lượng trứng năm 170 quả, tiêu tốn thức ăn/10 tĩ^ũag từ 2,9-3,0 kg.
- Dòng Lương Phượng lông vàng hoặc lốm đốm hoa, Ịl< tuần tuổi trống nặng 1900g mái nặng 1300g. Sản lượng trứng năm 158-160 quả, tiêu tốn thức ăn cho 10 trứng là 3,3kg.
Gà cải tiến trong nước
Rhode Island Red
Rhode Island Red
Màu sắc của bộ lông của Rhode Island Red truyền thống dao động từ màu đỏ đậm đến gần như đen. Đuôi chủ yếu là màu đen. Chiếc lược có thể là lược đơn hoặc hoa hồng; nó có màu đỏ sống động, cũng như dái tai và vẫy. Gà có mắt màu đỏ cam, mỏ màu nâu đỏ và bàn chân và chân màu vàng, thường có một số màu đỏ ở ngón chân và hai bên của chuồng. Chủng công nghiệp có thể nhỏ hơn và có màu nhạt hơn so với giống cũ.
Rhode Island Red được phát triển như một giống gà hai mục đích, để cung cấp cả thịt và trứng. Kể từ khoảng năm 1940, nó đã được chọn lọc chủ yếu cho chất lượng đẻ trứng và gà Rhode Island Red công nghiệp hiện đại là một giống. Rhode Island Reds đã được sử dụng trong việc tạo ra nhiều giống lai hiện đại, chủ yếu là do khả năng đẻ trứng của Rhode Island Red.
Rhode Island Red truyền thống có trứng màu nâu có thể đẻ 200 đến 300 trứng mỗi năm và mang lại nguồn thịt phong phú dồi dào.
Gà Rbode Ri
Giống gà thả vườn – Gà Mỹ Rhode Island Red
Đây là sự kết hợp giữa gà mỹ thả vườn và gà ta thả vườn Việt Nam
Do Viện Chăn nuôi lai tạo, được công nhận nhóm giống năm 1985. Gà có màu lông nâu nhạt, mào đơn.
Chân và da vàng. Sản lượng trứng năm 180-203 quả, khối lượng trứng 51-52g. Ở 20 tuần tuổi trống nặng 2000g, mái nặng 1600-1700 g.
Gà BT1, BT2
|  Gà BT1, BT2 |
Bài viết được trích từ trong sách “Chăn nuôi gà thả vườn và gà Tây”. Hoàng Gà Nòi chắp bút thêm.
Thông tin liên hệ Hoàng Gà Nòi
- Hotline: 093 358 8185 – 0902 634 544
- Địa chỉ: 23/5 Bà Điểm 10, Bà Điểm, Hóc Môn.
- Facebook: quanlauhoangganoi
- Website: lauganoi.com